Uniform van de Mobiele Schutterij tijdens de Tiendaagse Veldtocht

De schutterij in gevecht bij Houthaelen op 6 augustus 1831

vraag:

Ik heb een vraag met betrekking tot het uniform van de schutterij ten tijde van de Tiendaagse Veldtocht. Op het schilderij van Hoynck van Papendrecht “De schutterij bij Houthaelen 1831” ziet men de schutterij in actie. Aangezien ik zelf een verzamelaar van 30mm figuurtjes ben en bezig ben deze schutterij uit te beelden heb ik een vraag omtrent de kleur van het uniform. Was dit lakense stof in de kleur grijs? Of is het zwart wat men draagt?

antwoord:

Het uniform van de mobiele schutterij in 1831 bestond uit een donkerblauwe rokjas met een dubbele rij knopen en een staande kraag; rode kraagpatten (accoladevormig) en rode manchetten bij de mouwopslagen. Witte bies om de kraag en bij de taille. Blauwe broek met witte bies. Wat u op het schilderij van Hoynck van Papendrecht ziet, zijn de overjassen. Deze waren bruin of grijs. Oorspronkelijk was de bedoeling grijs – zo beeldt Hoynck ze ook af – maar in de praktijk waren er ook vele die in een ouder model van een bruine kleur rondliepen; in onze collectie bevinden zich ook twee officiersoverjassen van goede kwaliteit, die ook bruin zijn uitgevoerd. De manschappen droegen veel grovere kwaliteit wol, maar in dezelfde kleuren.

Wanneer u figuurtjes beschildert, kunt u daarom de overjassen overwegend grijs schilderen, maar zo her en der ook bruine jassen. Leuk voor de afwisseling! U kunt trouwens op het schilderij van Hoynck ook de rode kraagpatjes zien, die nog op de overjassen waren aangebracht. U kunt ook nog eens in het museum komen kijken: de officiers-overjas is daar in de opstelling te zien. Hij is ook afgebeeld in een Nieuwsbrief van onze Vereniging Vrienden, jaargang 2006, aflevering 3, in het artikel: “Drie uniformjassen uit de jaren van de Belgische Opstand 1830-1839”. Deze Nieuwsbrief kunt u na afspraak in onze leeszaal inzien.

Van ons jaarboek Armamentaria is in 1981 een themanummer verschenen over de Tiendaagse Veldtocht, met daarin onder andere een artikel over de Mobiele Schutterij. De teksten van dit themanummer Armamentaria 16 zijn online te raadplegen via de volgende link:

http://www.collectie.legermuseum.nl/strategion/strategion/i004550.html

Het olieverfschilderij van J. Hoynck van Papendrecht “De schutterij in gevecht bij Houthaelen op 6 augustus 1831” bevindt zich in de collectie van het Legermuseum (objectnummer 051025) en maakt deel uit van een schuttersdrieluik.